Kinderen ontwikkelen zichzelf: lessen van Sudbury Valley

 

 

Door Peter Gray op 13 augustus 2008 in Freedom to Learn.

 

Peter Gray, Professor Psychologie aan Boston College, is een specialist in ontwikkeling- en evolutionaire psychologie en auteur van een inleidend tekstboek psychologie, Psychology (5e ed.). Hij blogt voor Psychology Today.

 

De Sudbury Valley School is in de afgelopen veertig jaar een van de best bewaarde geheimen binnen het Amerikaanse onderwijs gebleven. De meeste pedagogiekstudenten hebben nog nooit van dit onderwijs gehoord. Hoogleraren onderwijskunde negeren het, niet uit kwaadaardigheid, maar omdat ze het niet kunnen opnemen binnen het kader van hun educatieve gedachte. Het Sudbury Valley-onderwijsmodel is geen variant van het standaard onderwijs. Het is niet te vergelijken met een progressieve versie van het traditionele onderwijs. Het is geen montessorischool of een Steinerschool of een constructivistische school gebaseerd op de denkbeelden van Piaget. Het is iets heel anders. Om inzicht te krijgen in de school moet men om te beginnen uitgaan van een heel ander denkbeeld dan gebruikelijk is in het huidige pedagogische denken. Men moet uitgaan van de gedachte: Volwassenen hebben geen controle over de ontwikkeling van kinderen; kinderen ontwikkelen zichzelf.

 

Maar het geheim wordt langzaam bekend, grotendeels verspreid door studenten en anderen die de Sudbury Valley School van dichtbij hebben ervaren. Er zijn vandaag de dag ten minste twee dozijn scholen in de hele wereld die worden gemodelleerd naar Sudbury Valley. Ik voorspel dat over vijftig jaar, zo niet eerder, het Sudbury Valley-model in ieder standaard tekstboek van het onderwijs zal voorkomen en dat het zal worden overgenomen door veel openbare scholen. Ik voorspel dat over vijftig jaar de huidige aanpak voor het onderwijs door velen, zeker door de meeste opvoeders, wordt gezien als een barbaars overblijfsel uit het verleden. De mensen zullen zich afvragen waarom het zo lang moest duren voordat de wereld een eenvoudig en vanzelfsprekend idee zou begrijpen als dat waarop de Sudbury Valley School is gegrond: Kinderen ontwikkelen zichzelf; we hoeven dit niet voor hen te doen. 

 

In mijn laatste blog heb ik de stelling bewezen dat kinderen van jagers-verzamelaars de enorme hoeveelheid vaardigheden en kennis die ze nodig hebben om een effectieve volwassene te worden door middel van hun eigen zelfgerichte spel en exploratie leerden. In mijn verhandeling daarvoor heb ik erop gewezen dat de kinderen in onze cultuur de moeilijkste lessen die zij ooit leren ervaren voordat ze beginnen met school, geheel op eigen initiatief, zonder volwassen inmenging of aansporing. En nu, op basis van de ervaringen van de Sudbury Valley School, moet ik concluderen dat zelfonderwijs net zo goed werkt voor de schoolgaande leeftijd van kinderen en jongeren in onze cultuur als dat voor peuters en voor de jagers-verzamelaars geldt.

 

Al vele jaren heb ik de kans gekregen de Sudbury Valley School te observeren, zowel als vader van een student en als academicus, waarbij de school een bron vormde voor het bestuderen van spel en zelfontwikkeling. Hieronder zal ik iets over de school vertellen.

 

Eerst enkele triviale feiten. De school werd 40 jaar geleden opgericht en is sindsdien continu in gebruik. Het is een privé-dagschool in Framingham, Massachusetts, open voor studenten vanaf vier jaar tot en met de middelbare schoolleeftijd. De school is in geen geval elitair te noemen. Ze neemt studenten aan zonder rekening te houden met eventuele academische prestaties, en werkt op basis van kosten per leerling die ongeveer de helft lager liggen dan die van de omringende openbare scholen. De school heeft momenteel zo’n 200 studenten en tien volwassenen medewerkers. Ze is gevestigd in een gerenoveerd Victoriaans herenhuis op tien hectare grond met een schuur in een deel van de stad dat grotendeels nog platteland was toen de school werd opgericht. Maar nu de meer opmerkelijke feiten met betrekking tot de wijze van functioneren van de school:

 

De school werkt als een participatieve democratie 

 

De Sudbury Valley School is in de eerste plaats een gemeenschap waarin kinderen en jongeren rechtstreeks de rechten en verantwoordelijkheden van een democratische besturingsvorm ervaren. Het primaire bestuurlijke orgaan is de schoolvergadering (School Meeting), die bestaat uit alle studenten en medewerkers. Bij wijze van één-persoon-één-stem wordt in de School Meeting, die wekelijks bij elkaar komt, besloten over de schoolregels, over de schoolaankopen, over het aanstellen van commissies om toezicht te houden op het dagelijks functioneren van de school en over het aanstellen van personeelsleden. Vierjarigen hebben in dit geheel binnen de school dezelfde stem als oudere leerlingen en volwassen medewerkers.

 

Geen van de medewerkers op school heeft langlopende rechten. Allen zijn op contract van een jaar aangesteld, dat elk jaar moet worden verlengd door middel van een geheime stemming/verkiezing. In deze stemming is de verhouding tussen studenten en staf een factor 20 tot 1. Het personeel dat dit proces overleeft en jaar na jaar wordt herkozen, vormen degenen die worden bewonderd door de studenten. Dit zijn mensen die aardig, ethisch en bekwaam zijn en die een significante en positieve bijdrage leveren aan de schoolomgeving. Zij zijn de volwassenen aan wie studenten zich in sommige opzichten willen spiegelen.

 

De schoolregels worden afgedwongen door het Juridisch Comité, dat regelmatig van samenstelling wijzigt maar altijd gevormd wordt door een personeelslid en een vertegenwoordiging uit de gehele leeftijdspopulatie van studenten op de school. Wanneer een student of een personeelslid aangeklaagd wordt door een ander lid van de school voor het schenden van een regel, moeten de aanklager en de verdachte verschijnen voor het Juridisch Comité, die beslist over schuld of onschuld en in het laatste geval beslist over een passende sanctie. Bij dit alles wordt het personeel op dezelfde wijze behandeld als studenten. Niemand staat boven de wet.

 

De school heeft geen invloed op de studentenactiviteiten 

 

Studenten zijn de hele dag, elke dag, vrij om te doen wat zij willen op de school, zolang dat niet in strijd is met de regels van de school. De regels, gemaakt door de School Meeting, hebben te maken met de bescherming van de school en de bescherming van de persoonlijke vrijheden om ongehinderd interesses na te streven. Schoolleden mogen geen lawaai maken in de aangewezen “rustige kamers”, geen misbruik maken van apparatuur en moeten deze opruimen na gebruik ervan, ze mogen geen schooleigendommen molesteren, geen gebruik maken van illegale drugs of drank op de campus, en zich niet misdragen jegens een andere persoon zodanig dat die persoon zich lastiggevallen voelt. Overtredingen van deze soort vormen de bron van klachten voor het Juridisch Comité.

 

Geen van de schoolregels heeft te maken met het leren. De school neemt geen testen af. Ze maakt geen beoordelingen en volgt geen studievoortgang. [1] Er wordt geen curriculum opgelegd en er worden geen pogingen gedaan om studenten te motiveren om te leren. Lessen worden alleen gegeven wanneer studenten hier het initiatief voor nemen, en ze duren zo lang als de studenten daar behoefte aan hebben. Op de school volgen veel leerlingen zelfs nooit een les, en de school heeft daar geen probleem mee. De medewerkers van de school zien zichzelf niet als leraar. Zij zien zichzelf als volwassen leden van de gemeenschap die een grote verscheidenheid van diensten aan de school leveren, waaronder soms instructie. Het meeste van hun “onderwijs” is identiek aan de manier waarop dat plaatsvindt in ieder andere menselijke omgeving, het gaat om het beantwoorden van vragen en het presenteren van oprechte ideeën in de context van echte conversaties.

 

De school is een rijke omgeving voor exploratie en spelen, en daarmee ook voor het leren 

 

Leren op Sudbury Valley is grotendeels incidenteel. Het doet zich voor als een neveneffect van het zelfgerichte spel en de exploratie van de studenten. De school is een prachtige plek om te spelen en te verkennen. Ze biedt ruimte en tijd voor dergelijke activiteiten. Ze biedt ook apparatuur – inclusief computers, een volledig uitgeruste keuken, een ruimte voor houtbewerking, een kunst kamer, speeltoestellen, velerlei spelletjes en speelgoed, en veel boeken. Studenten hebben ook toegang tot een vijver, een grasveld en een nabijgelegen bos om buiten te spelen en te exploreren. Degenen die een speciale interesse ontwikkelen die nieuw materiaal behoeft, kunnen de School Meeting proberen te overtuigen het te kopen, of zouden geld bijeen kunnen brengen voor de aanschaf door bijvoorbeeld zelfgebakken koekjes in de school te verkopen.

 

De belangrijkste leerbron van de school voor de meeste studenten vormen de medestudenten, die een enorme waaier van belangstellingen en capaciteiten met zich meebrengen. Als gevolg van de vrije menging van leeftijden op school worden leerlingen regelmatig blootgesteld aan activiteiten en ideeën van anderen die ouder of jonger zijn dan zijzelf. Het spel in deze leeftijdmenging biedt jongere kinderen continue mogelijkheden om te leren van oudere. Zo hebben veel studenten op de school leren lezen als een neveneffect van het spelen van spellen met geschreven tekst (met inbegrip van computer games), samen met studenten die al kunnen lezen. Ze leren lezen, zelfs zonder dat zij zich ervan bewust zijn dat ze dat doen.

 

Een groot deel van de onderzoeken van studenten op de school, met name die van de adolescenten, vindt plaats door middel van gesprekken. De leerlingen praten over alles wat denkbaar is, met elkaar en met medewerkers, en door middel van dergelijk praten worden ze blootgesteld aan een enorme hoeveelheid ideeën en argumenten. Omdat niemand een officiële status heeft kan alles wat wordt gezegd en gehoord in een gesprek opgevat worden als iets om over na te denken, niet als dogma om op te slaan in het geheugen of als terugkoppeling op een test. Conversatie, in tegenstelling tot het onthouden van materie voor een test, stimuleert het intellect. De grote Russische psycholoog Lev Vygotsky betoogde, lang geleden, dat gesprek de basis voor het hoger denken vormt, en mijn opmerkingen van studenten aan Sudbury Valley hebben mij ervan overtuigd dat hij gelijk had. De gedachte is een geïnternaliseerd gesprek; een externe gesprek, met andere mensen, vormt daarvan het begin.

 

Honderden afgestudeerden getuigen van de educatieve effectiviteit van de school 

 

Mijn eigen eerste studie naar de Sudbury Valley School, vele jaren geleden, was een verdiepende studie naar de afgestudeerden. Sinds die tijd heeft de school zelf verschillende studies naar afgestudeerden uitgevoerd, die gepubliceerd zijn als boek. [2] Al deze onderzoeken hebben aangetoond dat de school goed werkt als een onderwijsinstelling.

 

Afgestudeerden van Sudbury Valley zijn te vinden in het hele scala van loopbanen die worden gewaardeerd door onze samenleving. Het zijn vakmensen, ondernemers, kunstenaars, musici, wetenschappers, maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, artsen, enzovoort. Degenen die hoger onderwijs wilden volgen hadden geen bijzondere problemen om op hogescholen en universiteiten, met inbegrip van de zeer selectieve, toegelaten te worden of goed te presteren als ze er eenmaal toegelaten waren. Vele anderen zijn succesvol in een carrière, zonder te zijn gaan studeren. En nog belangrijker, oud-studenten melden dat ze tevreden zijn met hun leven. Ze zijn vrijwel unaniem in hun oordeel dat ze blij zijn dat ze op Sudbury Valley hebben gezeten en over het feit dat de school hen beter heeft voorbereid op de realiteit van het volwassen bestaan dan een traditionele school zou hebben gedaan. Zij bewaren in aanzienlijke mate de speelse houding (en dat betekent gefocust, intens en vrolijk) in hun volwassenheid ten aanzien van hun loopbaan en het leven, die ze ontwikkeld en verfijnd hebben terwijl ze op school zaten.

 

Als u geïnteresseerd bent om meer te leren over de Sudbury Valley School, is de website van de school een goede plaats om te beginnen. De leidende filosoof van de school alsmede een van de oprichters van de school, is Daniël Greenberg. Zijn boeken en andere boeken over de school zijn te vinden op de website van de school. Greenberg’s meest recente boek, dat ik kan aanbevelen, is “Turning Learning Right Side Up,” als coauteur met de gerenommeerde hoogleraar bedrijfskunde en innovator Russell Ackoff. 

 

Mijn eigen beweegreden om hier en in de toekomst over de school te schrijven is niet gericht op het bevorderen van Sudbury Valley als instelling, maar om een dialoog op gang te brengen over spelen, nieuwsgierigheid, de menselijke natuur, en het onderwijs dat gedeeltelijk in kennis wordt gesteld door de ervaringen van de school. Tot nu toe heb ik het alleen oppervlakkig behandeld. Ik ben er zeker van dat voor de meeste lezers dit stuk meer vragen oproept dan antwoorden gegeven zijn. Stel uw vragen, en aarzel niet om uw twijfels en bezwaren kenbaar te maken.

 

Peter Gray’s blog Freedom to learn.

 

 

Voetnoten

 

1. Er is een uitzondering op de mededeling dat de school geen beoordeling maakt van studenten. Studenten die willen afstuderen met een getuigschrift moeten een geschreven thesis verdedigen met de stelling dat zij zichzelf hebben voorbereid op een verantwoordelijk volwassen leven. Deze thesis wordt mondeling verdedigd en beoordeeld door een panel van de volwassenen bestaande uit medewerkers van andere scholen naar het Sudburymodel.

 

2. Mijn studie naar de afgestudeerden, co-auteur met David Chanoff, werd gepubliceerd in het American Journal of Education, Volume 94, pp 182-213. De meer recente studies van de afgestudeerden zijn gepubliceerd door de Sudbury Valley School Press en zijn te vinden op de website van de school.